گول شرکت های ثبت ایده اختراع موفت رو توی ایران نخورید

پارسال یه مقداری من در مورد ثبت اختراع نوشتم بعضی دوستان مراجعه کردن و در مورد نحوه ثبت اختراع پرسیدن. اما به نظرم دیگه تعدادشون داره زیاد میشه که یه مشکلی دارن و اونم نحوه ثبت اختراع توی امریکا هست. 

فکر کنم که قبلا هم گفته بودم که ثبت اختراع موقت برای امریکا فقط یکساله هست و هیچ مسئولیتی رو هم متوجه شرکت ثبت کننده نمیکنه و فقط از مخترع حمایت میکنه که توی این یکسال یک اسپانسر مالی پیدا کنه که ایده رو انجام بده. هزینه این ثبت اختراع هم برای شرکت های بزرگ 250 دلار و برای سازمان های کوچیک و افراد فقط 125 دلاره. شرکت های ایرانی به اسم ثبت اختراع و کمک برای ثبت اختراع درخواست مبالغ نجومی 1 میلیون و 2 میلیون میکنن که به نظر من اصلا انصاف نیست. بدیهیه که شما اگر تا قبل از یکسال هم نرید برای ثبت اصلی (که حداقل 5000 دلار آب میخوره و شرکت ها هم زیر 15 میلیون ازتون دستمزد نمیگیرن) اون پولی که برای ثبت اختراع دادید هم به باد میره. من قبلا اینجا نوشتم که چطوریه میشه اختراع رو خودتون ثبت موقت کنید با کمترین هزینه (اونم به شرطی که بازم سر سال نشده ثبت دائمشو انجام بدید وگرنه اون پول هم دود شده رفته). اینم بگم که ثبت موقت تا تبدیل به دائم نشده هیییییییییچ ارزش قانونی نداره.

دوست عزیزی که اختراع داری و میخوای توی امریکا ثبت کنی اینو بدون که اینجا هر کسی نمیره اختراعشو ثبت کنه. چون هزینه اش خیلی زیاده. اختراعی هم که ثبت شد برای قوانین اینجا خوبه و توی ایران هیچ کاربردی نداره. ثبت اختراع توی ایرانی خیلی ارزونتره و اختراعی که اونجا ثبت بشه باز امکان داره که توی امریکا هم معتبر باشه. اما عموما کسی اینجا اختراع ثبت میکنه که بخواد همینجا بزینس راه بندازه و ترس اینو داشته باشه که یکی از ایده اش سو استفاده کنه. برای همینه که بیشترین ثبت اختراع مربوط به شرکتهای بزرگ امریکایی هست که ترس کپی برداری رقباشونو دارن.  

من اینجا با یکی از بچه هایی که شرکت خودشو روی ایده خودش زده بود صحبت میکردم که آیا ایده اشو ثبت کرده یا نه. میگفت من از 3 تا ایده یکیشو فقط ثبت کردم. اون دو تای دیگه به نظرم کار هر کسی نبود که بخواد تقلیدش کنه. آخه ایده وقتی که داده میشه برای اینکه تبدیل به یه اختراع قابل استفاده بشه هزار تا پروسه روش انجام میشه و یکی بخواد از اول همه رو تقلید کنه خیلی طول میکشه که برسه به کسی که از اول داشته روی این موضوع کار میکرده. برای همین کمتر ترس کپی برداری از بعضی ایده ها وجود داره و ارزش ثبت اختراع براش وجود نداره. اما وقتی شما میایی 500 میلیون دلار سرمایه میخوای بذاری که شرکت راه بندازی و ایده اتو تبدیل به یه اختراع کنی اون وقت احمقانه میشه که نیایی 5000 دلار بدی و ایده اتو در مقابل کپی برداری که احتمالا باعث ورشکستگی شرکتت میشه کنی.

به نظر من تا زمانی که شما شانسی برای ورود به بازار بزینس امریکا ندارید ثبت اختراع توی امریکا یه کار عبث هست. اما اگر قراره در آینده نزدیک یا دور وارد این کار بشید اون وقت باید بهش فکر کنید. اگر زبان هم بلد نیستید که خودتون برای خودتون یه اختراع رو ثبت موقت کنید شاید اصلا نباید به فکر ثبت اختراعش توی امریکا باشید. آخه مثلا ثبت کردید و شش سال بعد یه کسی هم آمد کپی برداری کرد اینجا بعد شما چطوری دستتون بهش میرسه و تازه برسه با کدوم پول میخواهید وکیل بگیرید که حالا آیا بتونه ثابت کنه اون طرحی که اون طرف انجام داده کپی طرح شما بوده یا نبوده.  

در واقع همه چیز برعکسه و اینه که همه چیز اینطوریه که شما یه بزینس راه میندازید روی ایده ای که ثبت کردید و اگر مثلا 10 سال دیگه یه بزینس دیگه آمد دقیقا همون ایده شما رو برداشت و باعث شد شرکت شما ضرر کنه بتونید از خودتون دفاع کنید.

متاسفم که توی این شرایط و اوضاع کشور ما یه عده ای هم از آب گل آلود در حال ماهیگیری هستن از قشری که یه ذهن خلاق دارن که خدایی نکرده همه سرمایه نداشته اشونم ازشون بگیرن و چنین استعدادی رو همینجا خفه اش کنن.

چینی ها دزد ایده هستن؟؟؟؟

من زود ازشون خداحافظی کردم و رفتم تا به کلاسم برسم. شب که برگشتم خونه منصور میگفت فهمیدی چینیه برای چی آمده بود با ما صحبت کنه؟ گفتم نه. برای چی؟ گفت این چینی ها دزد ایده هستن. چون از خودشون هیچ ایده ای ندارن میان با دیگران گرم میگیرن تا ازشون اطلاعات بکشن. گفتم تو از کجا میدونی؟ گفت که نیما بهم گفته. گفته مواظب باش با اینا زیاد صحبت نکنی. گفتم این که چیزی نگفت. گفت چرا اولش که پرسید که شما چکار میخواهید کنید. بعدشم که تو رفتی باز به من گفت که خیلی تودار هستید و نمیگید میخواهید برای مسابقه چکار کنید. 

از این حرف منصور خوشم نیامد, چون هیچ وقت از جمع بستن اینطوری (streotyping) خوشم نیامده. به نظر من که خیلی صادقانه آمده بود و تازه اختراعشو هم بهمون نشون داد. میتونست مثلا بگه فردا اینا ایده منو میدزدن. شاید منم بدم نمیامد که ایده چیزی بدم و باهاش همفکری کنم اما خب کلاس داشتم. چین یه کشوریه که 2 میلیارد آدم داره توش زندگی میکنه. حالا چند نفر خدایی نکرده همچین اخلاق بدی داشتن و احتمالا دو جا خودشونو نشان دادن نمیشه که به 2 میلیارد آدم تعمیم داد که! با این حال شرط عقله که آدم با کسی که درست نمیشناسه ایده هاشو مطرح نکنه. شاید اون فرد خیرخواهش نباشه حالا چه ایرانی چه چینی.

(چند روز بعد سر یکی از جلسات همون چینیه دنبال این بود که اختراعشو توی امریکا ثبت اختراع کنه که کسی توی مسابقه ندزددش. من هنوزم فکر میکنم که اون خیلی بیشتر نگران بود که کسی ایده هاشو بدزده تا اینکه بخواد ایده های ما رو بگیره و حالا آیا بتونه چیزی بسازه باهاش یا نتونه.)  

ثبت اختراع در امریکا

این روزها یه چند مدتی دنبال ثبت اختراع میگشتم. سر همون فکرهای عجیب و غریب. گفتم شاید بشه یه قسمتی از چیزهایی که به ذهنم رسید رو اختراع کنم. اتفاقا یه جایی هم توی ایران پیدا کردم که توی امریکا اختراع ثبت کنه. اما به نظرم خیلی گرون بود. کلا دو نوع ثبت اختراع داریم: Provisional و non-provisional
 Provisional که در واقع ثبت موقت هست و یکسال اعتبار داره تا شما بتونید ایده تون رو پخته تر کنید یا اسپانسر مالی پیدا کنید و بازاریابی کنید. بعد از یکسال هم یا ثبت نهایی انجام میدید و یا اینکه از بین میره. مشاوره بهم گفت که حدود 2 میلیون هزینه اش میشه. اما خودم که توی سایت نگاه کردم دیدم میشه با 110 دلار آنلاین ثبت کرد. حالا اگر تصمیم گرفتم که ثبت کنم حتما مراحلش رو براتون می نویسم.
نوع دوم non-provisional هست. این نوع که اصلی هست چیزی نزدیک به 2 تا 3 سال طول میکشه. (البته اختراع هایی رو هم دیدم که زیر یکسال انجام شدن. بستگی به موردش داره). اینطوری میشه اختراع رو تا 20 سال برای خودتون داشته باشید. در این صورت انحصار کارش با خودتونه. این نوع خیلی سخته و هزینه بره و چون یه سند حقوقی محسوب میشه نوشتنش هم به این سادگی ها نیست. به هر حال من اینقدر پررو هستم که اگر تصمیم بگیرم این کار رو انجام بدم اونوقت حتما انجام میدم. مشاوره ای که ایران پیدا کردم میگفت بین 12 تا 15 میلیون هزینه میبره. اما فکر کنم اگر خودم اقدام کنم زیر 3 میلیون خرجش بشه.
برای ثبت اختراع توی امریکا باید از طریق سایت uspto.gov اقدام کرد. خوشبختانه یک قسمت جدید به سایت اضافه شده که میشه فرم های ثبت اختراع رو دانلود کرد و پر کرد و توی همون سایت آپلود کرد. همین که اینو فهمیدم کلی خوشحال شدم آخه همش فکر میکردم که چطوری می تونم یه همچین کار سختی رو انجام بدم. 

لینک های مفید

علی الحساب یکی دو تا لینک معرفی میکنم که به درد بخور هستن. حالا اگر خودم هم ثبت کردم فارسی راهنمایی میذارم.
سایت www.google.com/patents برای پیدا کردن اختراع های مشابه خوبه. البته اگر توی گوگل بزنید patent search سایت های خوبتری هم پیدا میکنید. حتما قبل از ثبت کارهای مشابه رو هم بینید که پولتون به هدر نره. میتونید نمونه اختراعات ثبت شده رو هم ببینید. حتما ببینید. چون به خودتون امیدوار میشید وقتی ببینید چه چیزهایی ثبت شده است!
Patent Pending in 24 Hours (یه کتاب ساده هست که نشون میده چطوری میتونید یه درخواست provisional برای اختراعتون آماده کنید.) کتاب توی این مایه زیاده. توی همین لینک گوگلی که دادم کتاب های مشابه رو هم یه نگاهی بندازید. کتاب هایی برای ثبت non-provisional هم هست. من خودم همین کار رو میکنم. یعنی با وجود اینکه مشاوره ها خیلی امکانات خوبی مخصوصا برای تازه کارها ممکنه بدن اما ترجیح میدم خودم هم شانسم رو امتحان کنم!
Filling a provisional patent application online
یه مقاله هست که خیلی ساده راهنمایی میکنه که چطوری میشه یه درخواست provisional برای اختراع توی سایتی که گفتم ثبت کنید.